پولیپ‌ روده بزرگ: شناخت، تشخیص و درمان گام‌به‌گام

پولیپ روده شاید در نگاه اول چیز مهمی به نظر نرسد، اما وقتی پای سرطان روده وسط می‌آید، همه چیز تغییر می‌کند. در واقع، این توده‌های کوچک و گاه خاموش می‌توانند به‌مرور زمان زمینه‌ساز یکی از مرگبارترین سرطان‌ها شوند. در این مقاله قرار است از پایه تا پیشرفته، همه چیز درباره پولیپ‌ کولون را باهم مرور کنیم؛ از شناخت اولیه تا درمان و پیشگیری این پولیپ ها که به آن ها پولیپ روده نیز میگویند..

۱. پولیپ روده Intestinal Polyps  چیست؟

پولیپ روده در واقع یک زائده‌ی کوچک است که روی دیواره داخلی روده رشد می‌کند؛ دقیقاً مثل وقتی که یک خال گوشتی یا زگیل روی پوست ظاهر می‌شود، اما این بار درون روده. بیشتر اوقات این پولیپ‌ها هیچ‌گونه درد یا علامتی ندارند و فرد حتی از وجودشان خبر ندارد.تصور کنید داخل یک لوله‌ی پلاستیکی صاف و تمیز، یک برجستگی نرم به‌اندازه نخود یا حتی کوچکتر شکل بگیرد؛ این همان پولیپ است. گاهی این توده کاملاً بی‌خطر است و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما در بعضی موارد، ممکن است به‌مرور زمان تغییر کند و به یک مشکل جدی‌تر تبدیل شود، مثل این‌که یک خال ساده روی پوست، به‌تدریج تغییر رنگ دهد و تبدیل به ضایعه مشکوک شود.

مطالعات غربالگری کولونوسکوپی در افراد بدون علامت نشان داده‌اند که شیوع آدنوم‌های کولورکتال در حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد تا سن ۵۰ سالگی است

۲. انواع پولیپ‌ روده

پولیپ‌های روده‌ای انواع مختلفی دارند که تفاوتشان فقط در ظاهر نیست، بلکه در احتمال تبدیل‌شان به سرطان هم فرق دارند. شناخت دقیق هر نوع پولیپ به پزشک کمک می‌کند تصمیم بگیرد آیا باید آن را فقط زیر نظر گرفت، یا بلافاصله آن را برداشت و پیگیری منظم انجام داد. در ادامه با رایج‌ترین انواع پولیپ آشنا می‌شویم:¹

 2.1. پولیپ‌های هایپرپلاستیک (Hyperplastic Polyps)

این نوع پولیپ اغلب به‌صورت تصادفی و در کولونوسکوپی روتین کشف می‌شود. هایپرپلاستیک‌ها معمولاً بی‌خطرند، به‌ویژه اگر در رکتوم یا سیگموئید باشند. بیشتر در افراد بدون سابقه خانوادگی دیده می‌شوند و احتمال سرطانی شدن بسیار پایین است.

ویژگی‌های پولیپ‌های هایپرپلاستیک:

• بدون علائم بالینی

• اغلب اندازه کوچک‌تر از ۵ میلی‌متر

• بیشتر در نواحی تحتانی روده (رکتوم و سیگموئید)

• بدون نیاز به درمان مگر در موارد خاص

• نیاز به کولونوسکوپی مجدد در فواصل طولانی (در صورت نداشتن سایر ریسک‌ها)²

 2.2. پولیپ‌های آدنوماتوز (Adenomatous Polyps)

آدنوم‌ها شایع‌ترین و مهم‌ترین نوع پولیپ‌ها از نظر خطر سرطانی شدن هستند. این نوع شامل سه زیرگروه است: tubular، villous و tubulovillous. بیشتر سرطان‌های کولون از آدنوم‌ها آغاز می‌شوند.

ویژگی‌های پولیپ‌های آدنوماتوز:

• حدود ۷۰٪ از پولیپ‌های پیش‌سرطانی را تشکیل می‌دهند

• احتمال بدخیمی در نوع villous بیشتر است

• ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند

• حتماً باید به‌صورت کامل برداشته شوند

• نیازمند پیگیری منظم با کولونوسکوپی (هر ۳ تا ۵ سال)³

2.3. پولیپ‌های دندانه‌دار بدون پایه (Sessile Serrated Lesions – SSL)

SSLها در گذشته به اشتباه هایپرپلاستیک فرض می‌شدند، اما اکنون می‌دانیم که آن‌ها یکی از مسیرهای مهم سرطانی شدن هستند. این پولیپ‌ها معمولاً در سمت راست روده دیده می‌شوند و به‌دلیل ظاهر مسطح‌شان، تشخیص‌شان دشوار است.

ویژگی‌های پولیپ‌های دندانه‌دار بدون پایه:

• بدون پایه (sessile)، مسطح و اغلب پنهان

• در کولونوسکوپی به‌سختی تشخیص داده می‌شوند

• معمولاً در سمت راست کولون (کولون صعودی)

• در صورت وجود دیسپلازی، احتمال سرطانی شدن بالاست

• نیاز به برداشتن کامل و پیگیری مکرر دارند⁴

 2.4. آدنوم دندانه‌دار سنتی (Traditional Serrated Adenoma – TSA)

TSAها نوعی نادر ولی پرخطر از پولیپ‌های دندانه‌دار هستند. ظاهر این پولیپ‌ها ممکن است ترکیبی از آدنوماتوز و SSL باشد و اغلب با دیسپلازی همراه هستند.

ویژگی‌های آدنوم دندانه‌دار سنتی:

• بافت غیرمعمول و پیچیده در بررسی پاتولوژیک

• معمولاً در کولون چپ دیده می‌شود

• همراه با تغییرات بافتی شدید (دیسپلازی)

• احتمال بالای سرطانی شدن در صورت عدم برداشت

• نیاز به کولونوسکوپی منظم و بررسی‌های دقیق‌تر⁵

 ۵. پولیپ‌های جوانی (Juvenile Polyps)

این پولیپ‌ها بیشتر در کودکان دیده می‌شوند، معمولاً به‌صورت منفرد و خوش‌خیم هستند. اما در سندرم پولیپوز جوانی (JPS)، فرد ممکن است ده‌ها یا صدها پولیپ داشته باشد که خطر بدخیمی را افزایش می‌دهند.

ویژگی‌های پولیپ‌های جوانی:

• اغلب در کودکان و نوجوانان بین ۵ تا ۱۵ سال

• معمولاً منفرد و بی‌خطر

• در صورت وجود چند پولیپ، بررسی ژنتیکی و ارثی لازم است

• ممکن است با خون‌ریزی یا بیرون‌زدگی رکتال همراه باشد

• در سندرم JPS نیاز به کولونوسکوپی زودهنگام و مکرر است⁶

۳. علائم احتمالی پولیپ روده : از کجا بفهمیم پولیپ روده داریم؟

یشتر پولیپ‌های کولون تا زمانی که بزرگ یا پیش‌سرطانی نشده‌اند، هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند.
دلیل این موضوع آن است که پولیپ‌ها معمولاً رشد آرام و سطحی دارند و تا زمانی که باعث انسداد مسیر روده، خونریزی واضح یا تحریک عصبی نشوند، توسط بدن احساس نمی‌شوند. روده بزرگ برخلاف معده یا مری، پایانه‌های عصبی حساس کمتری دارد، بنابراین تغییرات کوچک در مخاط روده ممکن است بدون درد یا نشانه باقی بمانند.⁷

به همین دلیل است که غربالگری منظم (مانند کولونوسکوپی) اهمیت بسیار زیادی دارد—چرا که حتی پولیپ‌های خطرناک نیز می‌توانند بدون هیچ علامتی وجود داشته باشند و در سکوت رشد کنند.

 علائم هشداردهنده پولیپ روده که ممکن است در برخی افراد دیده شود:

• خون در مدفوع (قرمز روشن یا مدفوع تیره رنگ)

• خونریزی مقعدی نامعلوم

• تغییر مزمن در الگوی دفع (یبوست یا اسهال غیرقابل توضیح بیش از یک هفته)

• کم‌خونی فقر آهن، به‌ویژه در افراد بالای ۵۰ سال

• کاهش وزن ناخواسته و سریع

• درد شکم یا گرفتگی مکرر شکمی

• ترشحات غیرطبیعی مخاطی در مدفوع

• کاهش قطر مدفوع یا احساس تخلیه ناقص ⁸

 وجود یک یا چند مورد از این علائم لزوماً به معنی وجود پولیپ یا سرطان نیست، اما باید توسط پزشک متخصص بررسی شود.

۴. عوامل خطر در ایجاد پولیپ‌های کولون و راه‌های پیشگیری

پولیپ‌های کولون ممکن است به دلایل مختلفی در بدن شکل بگیرند. برخی از این عوامل به سبک زندگی ناسالم مربوط می‌شوند، مانند رژیم غذایی پرچرب، چاقی و کم‌تحرکی؛ برخی دیگر نیز به فاکتورهای ژنتیکی و افزایش سن مربوط‌اند. آگاهی از این عوامل، به ما کمک می‌کند تا از طریق غربالگری به‌موقع و اصلاح سبک زندگی، خطر ابتلا به پولیپ و در نهایت سرطان روده را کاهش دهیم.

۴.۱. سبک زندگی ناسالم

سبک زندگی تأثیر مستقیمی بر سلامت روده بزرگ دارد. برخی عادت‌های روزمره، به‌ویژه در جوامع مدرن، می‌توانند احتمال ایجاد پولیپ را افزایش دهند:

• مصرف زیاد گوشت قرمز و فرآوری‌شده (مانند سوسیس و کالباس)

• رژیم غذایی پرچرب و کم‌فیبر

• استفاده مکرر از غذاهای آماده و فست‌فود

• بی‌تحرکی و نشستن طولانی‌مدت در طول روز

• اضافه‌وزن، به‌ویژه چربی‌های ناحیه شکم⁹

۴.۲. افزایش سن

بالا رفتن سن یکی از مهم‌ترین عوامل خطر در ایجاد پولیپ روده است:

• بیش از ۹۰٪ موارد پولیپ و سرطان کولورکتال در افراد بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد

• خطر تجمع جهش‌های سلولی با افزایش سن بیشتر می‌شود

• غربالگری کولونوسکوپی معمولاً از سن ۴۵ یا ۵۰ سالگی توصیه می‌شود.¹⁰

۴.۳. سابقه خانوادگی

سابقه خانوادگی یکی از قوی‌ترین عوامل خطر برای ایجاد پولیپ و سرطان روده است. اگر یکی از بستگان درجه یک (پدر، مادر، خواهر یا برادر) دچار پولیپ آدنوماتوز یا سرطان کولون باشد، احتمال اینکه شما هم در آینده دچار آن شوید، بیشتر است. در چنین شرایطی، غربالگری باید زودتر از افراد عادی و با دقت بیشتری آغاز شود.

توصیه‌های کلیدی در این زمینه عبارت‌اند از:

•  اگر یکی از بستگان درجه اول شما زیر ۶۰ سال دچار پولیپ روده یا سرطان کولون شده، غربالگری باید از ۴۰ سالگی یا ۱۰ سال قبل از سن تشخیص در فرد بیمار آغاز شود.
•  غربالگری در این افراد معمولاً با کولونوسکوپی کامل انجام می‌شود و باید هر ۵ سال یک‌بار تکرار شود (درحالی‌که در افراد عادی هر ۱۰ سال یک‌بار کافی است)
•  حتی در صورت نداشتن علائم، این افراد باید موضوع را با پزشک در میان بگذارند تا برنامه دقیق غربالگری برای آن‌ها تنظیم شود.
•  آگاهی دادن به سایر اعضای خانواده درباره این سابقه هم اهمیت زیادی دارد.

۴.۴. بیماری‌های ارثی و ژنتیکی

در برخی افراد، علت اصلی ایجاد پولیپ نه سبک زندگی یا افزایش سن، بلکه زمینه ارثی و ژنتیکی است. این افراد معمولاً حامل ژن‌هایی هستند که باعث رشد سریع و گسترده پولیپ روده می‌شوند. اگر این سندرم‌ها به‌موقع شناسایی نشوند، خطر بروز سرطان روده در سنین پایین به‌طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. در این شرایط، غربالگری و پیشگیری زودهنگام ضروری است.

دو مورد از مهم‌ترین سندرم‌های ژنتیکی شامل موارد زیر هستند:

سندرم FAP (Familial Adenomatous Polyposis)

• معمولاً از نوجوانی شروع می‌شود.

• صدها تا هزاران پولیپ روده بزرگ ظاهر می‌شود.

• اگر درمان نشود، احتمال تبدیل به سرطان تا قبل از ۴۰ سالگی نزدیک به ۱۰۰٪ است.

• در بسیاری از بیماران، انجام جراحی پیشگیرانه (برداشتن کولون) توصیه می‌شود. ¹¹

سندرم Lynch (Hereditary Non-Polyposis Colorectal Cancer)

• برخلاف FAP، با تعداد کم پولیپ همراه است.

• اما این پولیپ‌ها خیلی زودتر به سرطان تبدیل می‌شوند.

• بروز سرطان روده معمولاً قبل از ۵۰ سالگی رخ می‌دهد.

• نیاز به غربالگری زودتر، مکرر و گاهی اوقات درمان دارویی پیشگیرانه وجود دارد.¹²

جدول مقایسه‌ای سندرم‌های ژنتیکی مرتبط با پولیپ روده

۴.۵. سایر عوامل خطر مهم

• مصرف دخانیات: سیگار باعث التهاب و اختلال در چرخه سلولی می‌شود.

• مصرف الکل به‌ویژه در حجم بالا

• بیماری‌های التهابی مزمن روده مانند کولیت اولسراتیو یا کرون.¹³

5. تشخیص زودهنگام پولیپ روده  و نجات زندگی

تشخیص زودهنگام یعنی دادن یک فرصت دوباره به زندگی؛ مخصوصاً وقتی صحبت از سرطان کولورکتال باشد. بسیاری از افرادی که در مراحل اولیه غربالگری می‌شوند، هیچ علامتی ندارند اما در همان بررسی ساده، پولیپ‌هایی شناسایی می‌شود که می‌توانند در آینده به سرطان تبدیل شوند. وقتی این پولیپ‌ها قبل از سرطانی شدن برداشته می‌شوند، عملاً خطر مرگ کاهش می‌یابد.غربالگری منظم از ۵۰ سالگی (یا حتی ۴۰ سالگی در افراد پرخطر) توصیه همه متخصصان گوارش و انکولوژی دنیاست. این روند ساده، سریع و قابل‌دسترس می‌تواند جلوی یک بیماری بزرگ را بگیرد. به قول معروف، پیشگیری همیشه آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر از درمان است.

سبک زندگی سالم برای پیشگیری از پولیپ روده

سبک زندگی سالم فقط برای کنترل وزن یا سلامت عمومی نیست، بلکه می‌تواند تأثیر مستقیمی بر پیشگیری از پولیپ روده و حتی سرطان داشته باشد. بسیاری از رفتارهای روزمره ما مثل بی‌تحرکی، کم‌خوابی یا کمبود ویتامین‌ها به‌مرور زمینه را برای رشد غیرطبیعی سلول‌ها فراهم می‌کنند. خبر خوب اینکه با رعایت چند عادت ساده و اصولی، می‌توان خطر بروز پولیپ را تا حد زیادی کاهش داد.این عادت‌های روزمره می‌توانند از روده‌ی شما محافظت کنند:

• • ورزش روزانه به‌مدت حداقل ۳۰ دقیقه (پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، شنا یا حتی حرکات کششی ساده)
  • حفظ وزن سالم و متعادل، به‌ویژه کاهش چربی شکمی
  • خواب کافی و باکیفیت (حداقل ۷ ساعت در شب) و کاهش استرس‌های مزمن
  • مصرف مکمل‌های ویتامین D در صورت کمبود (با نظر پزشک)، چون این ویتامین در تنظیم رشد سلولی و عملکرد ایمنی نقش دارد.¹⁴
  • داشتن رژیم غذایی پرفیبر (میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل) ¹⁵
  • انجام غربالگری منظم، به‌خصوص از سن ۴۵–۵۰ سالگی یا زودتر در افراد پرخطر

نقش رژیم غذایی در پیشگیری از پولیپ

رژیم غذایی سالم یکی از قوی‌ترین ابزارهای طبیعی برای کاهش خطر ایجاد پولیپ‌های کولورکتال است. خوراکی‌هایی که روزانه مصرف می‌کنیم می‌توانند مستقیماً روند رشد سلول‌های روده را تحت تأثیر قرار دهند. رژیم‌های کم‌فیبر، پرچرب و مبتنی بر غذاهای فرآوری‌شده با افزایش خطر پولیپ روده و حتی سرطان روده در ارتباط هستند. در مقابل، غذاهای طبیعی، تازه و غنی از فیبر و آنتی‌اکسیدان می‌توانند به‌عنوان یک سپر محافظ برای روده عمل کنند.¹⁶

برای پیشگیری بهتر، رعایت نکات زیر در رژیم غذایی توصیه می‌شود:

•  رژیم غذایی سرشار از فیبر (میوه، سبزی، غلات کامل)
•  مصرف منظم لبنیات کم‌چرب و ماهی‌های چرب
•  پرهیز از غذاهای سرخ‌شده، گوشت‌های فرآوری‌شده و فست‌فود
•  نوشیدن آب کافی و کاهش مصرف قندهای افزوده

 جدول مقایسه‌ای: مواد غذایی مفید و مضر برای پیشگیری از پولیپ

6.آیا پولیپ می‌تواند سرطانی شود؟ 

پاسخ کوتاه این است: بله، برخی پولیپ‌ها به‌ویژه اگر مدت طولانی بدون تشخیص یا درمان باقی بمانند، می‌توانند در مسیر تبدیل‌شدن به سرطان قرار بگیرند. به‌ویژه دو نوع پولیپ روده یعنی آدنوماتوز (Adenomatous) و دندانه‌دار (Sessile Serrated) مستعد ایجاد تغییرات سلولی بدخیم هستند. البته این تغییرات معمولاً سال‌ها طول می‌کشد، و همین زمان طلایی است که می‌توان با غربالگری به‌موقع و برداشتن پولیپ‌ها، از سرطان جلوگیری کرد.نکاتی که باید بدانید:

•  بیشتر سرطان‌های روده بزرگ ابتدا از یک پولیپ کوچک و خوش‌خیم شروع می‌شوند
•  تغییرات سلولی در این پولیپ‌ها می‌تواند در طی ۱۰ تا ۱۵ سال رخ دهد
•  تنها راه پیشگیری از این فرآیند، کشف و برداشت زودهنگام پولیپ‌هاست
•  غربالگری منظم می‌تواند این پولیپ‌های پرخطر را قبل از سرطانی شدن شناسایی کند

7. روش‌های تشخیص پولیپ‌های روده (فیلم برداشتن پولیپ روده)

برای شناسایی پولیپ‌های روده، ابزارهای مختلفی برای تصویر برداری یا به اصطلاح فیلم برداشتن پولیپ روده وجود دارد که هرکدام بسته به شرایط بیمار، هدف غربالگری و امکانات پزشکی متفاوت استفاده می‌شوند. مهم‌ترین هدف این روش‌ها، تشخیص زودهنگام پولیپ و در صورت لزوم، برداشت هم‌زمان یا برنامه‌ریزی برای درمان است. روش‌های مختلفی برای تشخیص پولیپ وجود دارد که بسته به شرایط بیمار و هدف غربالگری انتخاب می‌شوند. در ادامه، نگاهی سریع به مهم‌ترین آن‌ها می‌اندازیم:

• کولونوسکوپی: دقیق‌ترین روش؛ امکان مشاهده و برداشت هم‌زمان پولیپ‌ها
• سیگموئیدوسکوپی: بررسی بخش انتهایی روده؛ مناسب برای غربالگری‌های ابتدایی
• تست مدفوع: بررسی خون مخفی یا DNA غیرطبیعی در مدفوع
• کولونوسکوپی مجازی (CT): روش تصویربرداری غیرتهاجمی؛ بدون امکان برداشت پولیپ
• کپسول آندوسکوپی یا همان : بلع کپسول دوربین‌دار؛ کاربرد محدود در شرایط خاص

 در مقاله‌ای دیگر با عنوان غربالگری سرطان روده بیشتر درباره انواع روش‌های تشخیص این بیماری و مزایا و معایب هرکدام صحبت کرده‌ایم. برای مطالعه کامل، روی نام مقاله کلیک کنید.

8. درمان پولیپ‌های کولون

درمان اصلی پولیپ روده، برداشتن آن‌هاست. خوشبختانه در بیشتر موارد، این کار در همان زمان کولونوسکوپی و بدون نیاز به جراحی باز انجام می‌شود. اگر پولیپ‌ها به‌موقع شناسایی و برداشته شوند، می‌توان از تبدیل‌شدن آن‌ها به سرطان جلوگیری کرد. این فرایند هم نسبتاً سریع، ایمن و بی‌درد انجام می‌شود و در بیشتر بیماران نیاز به بستری نیست.¹⁸

8.1.پولیپکتومی (Polypectomy)

برداشتن پولیپ‌ها با ابزارهای مخصوص از طریق کولونوسکوپ انجام می‌شود:

• انجام در حین کولونوسکوپی

• معمولاً بدون درد است، چون دیواره داخلی روده گیرنده درد ندارد

• بسته به اندازه و نوع پولیپ، از حلقه الکتریکی، فورسپس یا تزریق استفاده می‌شود

8.2.عوارض احتمالی پولیپکتومی: عوارض بعد از عمل پولیپ روده

اگرچه این روش ایمن است، اما در موارد نادری ممکن است عوارضی ایجاد شود که به عنوان عوارض بعد از عمل پولیپ روده شناخته میگردد:

• خونریزی خفیف و موقت (بیشتر در پولیپ‌های بزرگ)

• سوراخ‌شدن دیواره روده (perforation) بسیار نادر است و در کمتر از ۰.۱٪ موارد رخ می‌دهد

• در صورت بروز علائم غیرعادی پس از کولونوسکوپی، مراجعه فوری به پزشک ضروری است¹⁹

8.3. جراحی‌های کم‌تهاجمی

برای پولیپ‌های بسیار بزرگ، مشکوک به سرطان، یا قابل برداشتن اندوسکوپیک نبودند از جراحی لاپاراسکوپی استفاده می‌شود:

• شامل برداشتن بخشی از روده (Segmental resection)

• دوره بهبودی کوتاه‌تر و تهاجم کمتر نسبت به جراحی باز²⁰

8.4. نقش داروها در پیشگیری از تشکیل پولیپ

در برخی شرایط ژنتیکی (مانند Lynch syndrome)، استفاده از داروهایی مانند آسپیرین با دوز پایین می‌تواند تشکیل پولیپ‌های جدید را کاهش دهد:²¹

مصرف روزانه آسپیرین (حدود ۶۰۰ میلی‌گرم) برای حداقل ۲ سال، خطر سرطان را تا حدود ۴۰–۶۰٪ کاهش می‌دهد²²

9. پیگیری و غربالگری پس از درمان پولیپ روده: بعد از برداشتن پولیپ روده چه باید کرد؟

بعد از برداشتن پولیپ روده ، کار تمام نمی‌شود. چون احتمال رشد مجدد پولیپ در آینده وجود دارد.به‌خصوص اگر نوع پولیپ روده از نوع پرخطر مثل آدنوماتوز یا دندانه‌دار بوده باشد. بر همین اساس، پزشک با توجه به نوع، اندازه، تعداد و ویژگی‌های پاتولوژیک پولیپ، برنامه‌ی پیگیری مشخصی را برای بیمار تنظیم می‌کند. این پیگیری معمولاً با انجام کولونوسکوپی در فواصل زمانی معین انجام می‌شود. برخی دستورالعمل‌های رایج برای پیگیری عبارت‌اند از:

•  اگر فقط یک پولیپ کوچک و بدون نشانه‌های نگران‌کننده داشته باشید، معمولاً کولونوسکوپی بعدی تا ۱۰ سال بعد کافی است.
•  اگر پولیپ آدنوماتوز (پرخطر) داشته باشید، پزشک توصیه می‌کند در ۳ تا ۵ سال آینده مجدداً کولونوسکوپی انجام دهید.
•  اگر چند پولیپ، یا پولیپ بزرگ‌تر از ۱۰ میلی‌متر داشته باشید، ممکن است نیاز باشد که در ۱ تا ۳ سال آینده پیگیری انجام شود.
•  در افرادی با سابقه خانوادگی قوی یا سندرم‌های ژنتیکی، فواصل پیگیری ممکن است سالانه یا کوتاه‌تر باشد.

و اما در رابطه با جواب سوال بعد از برداشتن پولیپ روده چه باید کرد؟ اگر منظور اقدامات مراقبتی است باید گفت که بعد از برداشتن پولیپ باید اقدامات زیر صورت گیرد:

• استراحت در همان روز:
  بعد از کولونوسکوپی و پولیپکتومی، بهتر است تا ۲۴ ساعت از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری کنید، به‌ویژه اگر تحت بی‌حسی یا آرام‌بخش بوده‌اید.
• تغذیه سبک (بعد از عمل پولیپ روده چه بخوریم؟) :
  در جواب به این سوال که بعد از عمل پولیپ روده چه بخوریم باید گفت که تا چند ساعت پس از عمل، بهتر است از خوردن غذاهای چرب، سنگین یا نفاخ (مثل حبوبات، نوشابه، و فست‌فود) پرهیز شود. شروع با مایعات شفاف مثل آب، سوپ رقیق، و چای کم‌رنگ توصیه می‌شود.
• بررسی علائم هشداردهنده:
  در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید:

  • خونریزی زیاد از مقعد

  • درد شدید شکم یا شانه

  • تب، لرز یا حالت تهوع مداوم

  • احساس سرگیجه یا ضعف شدید

• اجتناب از مصرف داروهای رقیق‌کننده خون:
  اگر دارویی مانند آسپرین یا وارفارین مصرف می‌کنید، باید طبق نظر پزشک برای چند روز مصرف را متوقف یا تنظیم کنید.
• پیگیری منظم با پزشک:
  بسته به نوع پولیپ، ممکن است نیاز باشد در ۳ تا ۵ سال آینده کولونوسکوپی مجدد انجام شود. گاهی نیز آزمایش‌های پاتولوژی برای بررسی سلول‌های پولیپ تجویز می‌شود.²³

10.آیا درمان گیاهی برای پولیپ روده وجود دارد؟

بسیاری از افراد هنگام مواجهه با پولیپ روده، به دنبال روش‌های درمانی طبیعی و گیاهی می‌گردند. اما واقعیت علمی این است که تاکنون هیچ درمان گیاهی اثبات‌شده‌ای وجود ندارد که بتواند پولیپ‌های روده را از بین ببرد یا خطر سرطانی شدن آن‌ها را کاهش دهد. سازمان‌های علمی معتبر از جمله American Cancer Society و National Cancer Institute تأکید دارند که تنها راه اثبات‌شده برای پیشگیری از پیشرفت پولیپ‌ها، انجام کولونوسکوپی منظم و برداشت پولیپ‌ها در صورت لزوم است.²⁴

❗ هشدار مهم: هیچ‌یک از این موارد جایگزین کولونوسکوپی یا مشاوره پزشکی نیستند. استفاده از درمان‌های خانگی بدون تشخیص و نظارت پزشک می‌تواند منجر به تاخیر در درمان مناسب و پیشرفت بیماری شود.

11. نتیجه گیری 

پولیپ روده اگرچه ممکن است کوچک و بی‌علامت باشد، اما بی‌توجهی به آن‌ها می‌تواند عواقب خطرناکی به همراه داشته باشد. با شناخت بهتر، غربالگری منظم، سبک زندگی سالم و پیگیری به‌موقع می‌توان از بسیاری از موارد سرطان کولون پیشگیری کرد. سلامتی گنجی است که با دانایی از آن محافظت می‌کنیم.²⁵

پرسش‌های متداول در رابطه با پولیپ روده (FAQ)

۱. آیا تمام پولیپ‌ها سرطانی می‌شوند؟

خیر، بسیاری از پولیپ‌ها خوش‌خیم هستند اما برخی از آن‌ها ممکن است به سرطان تبدیل شوند، به‌ویژه پولیپ‌های آدنوماتوز و دندانه‌دار.

۲. کولونوسکوپی چقدر درد دارد؟

کولونوسکوپی معمولاً با داروی آرام‌بخش انجام می‌شود و درد خاصی ندارد. حتی برداشت پولیپ روده هم معمولاً بدون احساس درد است.

۳. آیا رژیم غذایی واقعاً در پیشگیری از پولیپ روده مؤثر است؟

بله، رژیم غذایی سالم سرشار از فیبر، میوه و سبزی می‌تواند خطر ایجاد پولیپ را کاهش دهد.

۴. اگر یکبار پولیپ روده داشته باشم، احتمال برگشت هست؟

بله، به‌خصوص اگر نوع آدنوماتوز باشد. به همین دلیل پیگیری منظم پس از برداشت پولیپ بسیار مهم است.

۵. آیا پولیپ روده فقط در افراد مسن دیده می‌شود؟

خیر، گرچه در افراد بالای ۵۰ سال شایع‌تر است، اما در صورت وجود عوامل ژنتیکی یا سبک زندگی ناسالم ممکن است در سنین پایین‌تر هم دیده شود.²⁶

1. Rex DK, Ahnen DJ, Baron JA, et al. Serrated lesions of the colorectum: review and recommendations from an expert panel. Am J Gastroenterol. 2012;107(9):1315–1329. PMID: 22895551[↩]
2. Kedrin, DmitriyButterly, Lynn F.Anderson, Joseph C. et al. Gastrointestinal Endoscopy, Volume 93, Issue 6, 1408 – 1410[↩]
3. Burnett-Hartman AN, Chubak J, Hua X, Ziebell R, Kamineni A, Zhu LC, Upton MP, Malen RC, Hardikar S, Newcomb PA. The association between colorectal sessile serrated adenomas/polyps and subsequent advanced colorectal neoplasia. Cancer Causes Control. 2019 Sep;30(9):979-987. doi: 10.1007/s10552-019-01205-y. Epub 2019 Jul 9. PMID: 31290073; PMCID: PMC6736607.[↩]
4. Rashtak S, Rego R, Sweetser SR, Sinicrope FA. Sessile Serrated Polyps and Colon Cancer Prevention. Cancer Prev Res (Phila). 2017 May;10(5):270-278. doi: 10.1158/1940-6207.CAPR-16-0264. Epub 2017 Mar 21. PMID: 28325827.[↩]
5. Erichsen R, Baron JA, Hamilton-Dutoit SJ, Snover DC, Torlakovic EE, Pedersen L, Frøslev T, Vyberg M, Hamilton SR, Sørensen HT. Increased Risk of Colorectal Cancer Development Among Patients With Serrated Polyps. Gastroenterology. 2016 Apr;150(4):895-902.e5. doi: 10.1053/j.gastro.2015.11.046. Epub 2015 Dec 8. PMID: 26677986.[↩]
6. Muller C, Yamada A, Ikegami S, Haider H, Komaki Y, Komaki F, Micic D, Sakuraba A. Risk of Colorectal Cancer in Serrated Polyposis Syndrome: A Systematic Review and Meta-analysis. Clin Gastroenterol Hepatol. 2022 Mar;20(3):622-630.e7. doi: 10.1016/j.cgh.2021.05.057. Epub 2021 Jun 2. PMID: 34089849.[↩]
7. Weinberg, D. S. (2024). Colonic Polyps. Medscape. Retrieved July 31, 2025, from https://emedicine.medscape.com/article/172674-overview[↩]
8. Mayo Clinic Staff. (2024). Colon polyps: Symptoms and causes. Mayo Clinic. Retrieved July 31, 2025, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/colon-polyps/symptoms-causes/syc-20352875[↩]
9. Morimoto LM, Newcomb PA, Ulrich CM, Bostick RM, Lais CJ, Potter JD. Risk factors for hyperplastic and adenomatous polyps: evidence for malignant potential? Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2002 Oct;11(10 Pt 1):1012-8. PMID: 12376501.[↩]
10. Keum N, Giovannucci E. Global burden of colorectal cancer: emerging trends, risk factors and prevention strategies. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2019 Dec;16(12):713-732. doi: 10.1038/s41575-019-0189-8. Epub 2019 Aug 27. PMID: 31455888.[↩]
11. Lynch HT, de la Chapelle A. Hereditary colorectal cancer. N Engl J Med. 2003;348(10):919–932. PMID: 12621137[↩]
12. Jasperson KW, Tuohy TM, Neklason DW, Burt RW. Hereditary and familial colon cancer. Gastroenterology. 2010;138(6):2044–2058. PMID: 20420945[↩]
13. Giovannucci E. An updated review of the epidemiological evidence that cigarette smoking increases risk of colorectal cancer. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2001 Jul;10(7):725-31. PMID: 11440957.[↩]
14. e]Song M, Garrett WS, Chan AT. Nutrients, foods, and colorectal cancer prevention. Gastroenterology. 2015;148(6):1244–1260.e16. PMID: 25575572[↩]
15. Michels KB, Fuchs CS, Giovannucci E, Colditz GA, Hunter DJ, Stampfer MJ, Willett WC. Fiber intake and incidence of colorectal cancer among 76,947 women and 47,279 men. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2005 Apr;14(4):842-9. doi: 10.1158/1055-9965.EPI-04-0544. PMID: 15824154.[↩]
16. Bibbins-Domingo K, Grossman DC, Curry SJ, et al. Screening for Colorectal Cancer: US Preventive Services Task Force Recommendation Statement. JAMA. 2016;315(23):2564–2575. PMID: 27304597[↩]
17. Winawer SJ, Zauber AG, Ho MN, et al. Prevention of colorectal cancer by colonoscopic polypectomy. N Engl J Med. 1993;329(27):1977–1981. PMID: 8247072[↩]
18. Waye JD, Lewis BS, Yessayan S. Colonoscopy: a prospective report of complications. J Clin Gastroenterol. 1992;15(4):347–351. PMID: 1402082[↩]
19. Bisschops R, East JE, Hassan C, et al. Advanced imaging for detection and differentiation of colorectal neoplasia: European Society of Gastrointestinal Endoscopy (ESGE) guideline. Endoscopy. 2019;51(12):1155–1179. PMID: 31769540[↩]
20. Lai JH, Ng KH, Ooi BS, Ho KS, Lim JF, Tang CL, Eu KW. Laparoscopic resection for colorectal polyps: a single institution experience. ANZ J Surg. 2011 Apr;81(4):275-80. doi: 10.1111/j.1445-2197.2010.05580.x. Epub 2010 Dec 22. PMID: 21418473.[↩]
21. Burn J, Sheth H, Elliott F, Reed L, Macrae F, Mecklin JP, Möslein G, McRonald FE, Bertario L, Evans DG, Gerdes AM, Ho JWC, Lindblom A, Morrison PJ, Rashbass J, Ramesar R, Seppälä T, Thomas HJW, Pylvänäinen K, Borthwick GM, Mathers JC, Bishop DT; CAPP2 Investigators. Cancer prevention with aspirin in hereditary colorectal cancer (Lynch syndrome), 10-year follow-up and registry-based 20-year data in the CAPP2 study: a double-blind, randomised, placebo-controlled trial. Lancet. 2020 Jun 13;395(10240):1855-1863. doi: 10.1016/S0140-6736(20)30366-4. PMID: 32534647; PMCID: PMC7294238.[↩]
22. National Cancer Institute. (2020). Aspirin reduces risk of colorectal cancer in people with Lynch syndrome. Retrieved July 31, 2025, from https://www.cancer.gov/types/colorectal/research/aspirin-reduces-risk[↩]
23. Lieberman D, Rex D, Winawer S, et al. Guidelines for colonoscopy surveillance after screening and polypectomy: a consensus update by the US Multi-Society Task Force on Colorectal Cancer. Gastroenterology. 2012;143(3):844–857. PMID: 22763141[↩]
24. National Cancer Institute. Colorectal Cancer Prevention[↩]
25. Uptodate /Patient education: Colon polyps (Beyond the Basics)/Topic 2019 Version 31[↩]
26. uptodate/Patient education: Colon polyps (The Basics)/Topic 15726 Version 1[↩]