راهنمای کامل برای غربالگری و تشخیص سرطان سینه در زنان
سرطان سینه (Breast Cancer ) یکی از شایع‌ترین و مهم‌ترین بیماری‌های بدخیم در میان زنان به شمار می‌رود. این نوع سرطان سالانه جان هزاران زن را در سراسر جهان تهدید می‌کند و در صورت عدم تشخیص سرطان سینه زودهنگام، میتواند به مراحل پیشرفته و غیرقابل درمان برسد. غربالگری به موقع و منظم، نقش کلیدی در شناسایی زودرس سلول‌های سرطانی ایفا می‌کند؛ به‌طوری که میتواند شانس درمان موفق را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد و احتمال مرگ در سرطان سینه را کاهش دهد. آگاهی، پیشگیری و انجام به‌موقع تست‌های تشخیصی، مهم‌ترین ابزارهای مقابله با این بیماری خاموش اما خطرناک هستند.
چرا غربالگری سرطان سینه مهم است؟
غربالگری سرطان سینه یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری از پیشرفت این بیماری خاموش و خطرناک است. غربالگری یعنی بررسی منظم و هدفمند سینهها با استفاده از روش‌هایی مانند ماموگرافی، حتی زمانی که فرد هیچ‌گونه علامت یا ناراحتی خاصی ندارد. اهمیت تشخیص سرطان سینه در آن است که بسیاری از موارد سرطان سینه، در مراحل اولیه بدون علامت هستند و فقط از طریق تصویربرداری پزشکی قابل شناسایی‌اند. که در زیر تصویر عکس سرطان سينه در زنان را مشاهده میکنید.
زمانی که سرطان پستان در مراحل اولیه تشخیص داده میشود، توده سرطانی هنوز کوچک است و به بافتهای دیگر بدن گسترش پیدا نکرده است. در این شرایط، درمان معمولاً با موفقیت بسیار بیشتری همراه است و نیازی به درمان‌های تهاجمی یا پرهزینه نخواهد بود. در مقابل، اگر بیماری دیر تشخیص داده شود و وارد مرحله پیشرفته شود، درمان دشوارتر، طولانی‌تر و گاه همراه با آسیب‌های جدی به سایر اندام‌ها خواهد بود.
نکات مهمی که باید در تشخیص سرطان سینه بدانید:
-
غربالگری به شما این امکان را می‌دهد که پیش از اینکه توده‌ای در سینه حس شود، سرطان شناسایی شود. بسیاری از توده‌های سرطانی کوچک و درونی، تنها از طریق ماموگرافی قابل دیدن هستند.
-
هرچه تشخیص سرطان سینه زودتر انجام شود، درمان مؤثرتر، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر خواهد بود. در مراحل اولیه معمولاً تنها جراحی محدود یا درمان هورمونی کافی است و نیازی به شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی گسترده نخواهد بود.
-
بررسی‌های دوره‌ای و منظم می‌توانند به میزان زیادی احتمال مرگ در سرطان سینه را کاهش دهند. آمارهای جهانی نشان می‌دهد زنانی که به‌طور منظم ماموگرافی انجام می‌دهند، تا ۳۰ درصد کمتر در اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند.
در نهایت، غربالگری نه‌تنها ابزار تشخیص زودهنگام است، بلکه عاملی کلیدی در افزایش آگاهی فرد نسبت به بدن خود و ایجاد آرامش ذهنی برای اطمینان از سلامت سینهها به شمار می‌رود.
علائم سرطان سينه در زنان با عکس
علائم ظاهری سرطان سینه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-
توده و برآمدگی:
وجود یک توده سفت یا برجستگی غیرطبیعی در سینه، که اغلب هنگام لمس حس میشود و ممکن است بدون درد باشد. -
ترشح از نوک سینه:
خروج مایعی غیرمعمول از نوک سینه، مانند ترشح خونی، زرد یا شفاف، بدون تحریک یا فشار. -
فرورفتگی:
ایجاد فرورفتگی در سطح پوست سینه یا در اطراف نوک سینه که میتواند نشاندهندهی کشش بافتهای زیرین توسط توده سرطانی باشد. -
درد در سینه یا نوک سینه:
درد مداوم یا تیرکشنده در سینه که با چرخه قاعدگی ارتباطی ندارد و باید توسط پزشک بررسی شود. -
توکشیدگی یا وارونگی نوک سینه:
عقب رفتن ناگهانی یا تغییر فرم نوک سینه، بهگونهای که به داخل برگشته باشد. -
قرمزی و التهاب:
التهاب، گرمی و قرمزی پوست سینه که ممکن است با تورم همراه باشد و شبیه عفونت ظاهر شود. -
تغییر در بافت پوست:
چروک شدن، سفتی یا ایجاد بافتی شبیه به پوست پرتقال بر روی سینه، که ممکن است نشانهی انسداد مجاری لنفاوی باشد. -
تغییر در غدد لنفاوی:
لمس یا مشاهده غدد برجسته یا بزرگشده در ناحیه زیربغل یا بالای ترقوه، که ممکن است به گسترش بیماری اشاره داشته باشد. -
ورم کردن یا متورم شدن:
بزرگ شدن غیرعادی یکی از سینهها، احساس سنگینی یا تورم بدون علت مشخص.
درد سرطان سینه چگونه است؟
یکی از سوالات رایج در میان زنان این است که «درد سرطان سینه چگونه است؟» چرا که درد سینه میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله تغییرات هورمونی، کیست‌های خوش‌خیم یا حتی استفاده از لباس زیر نامناسب. با این حال، درد ناشی از سرطان سینه معمولاً ویژگی‌هایی دارد که آن را از سایر انواع درد متمایز می‌کند.
ویژگی‌های درد ناشی از سرطان سینه برای تشخیص سرطان سینه:
-
عمیق و متمرکز: درد معمولاً در ناحیه‌ای خاص و عمقی از بافت سینه احساس میشود، نه در کل سینه.
-
مداوم و بدون ارتباط با چرخه قاعدگی: برخلاف دردهای هورمونی که با دوره قاعدگی مرتبط هستند، این درد ممکن است ثابت و بی‌وقفه باشد.
-
احساس سوزش یا تیر کشیدن: برخی افراد آن را به‌صورت سوزش، فشار یا تیر کشیدن در یک نقطه خاص توصیف می‌کنند.
-
گاهی همراه با علائم دیگر: مانند وجود توده، ترشح از نوک سینه، تغییر در پوست یا فرورفتگی.
نکته مهم در رابطه با درد پستان ها:
- هر نوع دردی در ناحیه سینه به معنای سرطان نیست.
- در بسیاری از موارد، درد سینه هیچ ارتباطی با تومورهای بدخیم ندارد و میتواند ناشی از عوامل ساده‌تری باشد.
- اگر درد مداوم، موضعی و غیرعادی باشد یا همراه با سایر علائم باشد، بررسی تخصصی توسط پزشک ضروری است.
چرا نباید درد سینه را نادیده گرفت؟
تشخیص زودهنگام در سرطان سینه، حتی زمانی که تنها نشانهی بیماری «درد» باشد، میتواند تأثیر چشمگیری بر موفقیت درمان داشته باشد. به همین دلیل، هرگونه درد غیرمعمول، حتی بدون وجود توده یا تغییرات ظاهری، باید جدی گرفته شود.
ماموگرافی چیست؟
ماموگرافی یکی از مهم‌ترین و قابل‌اعتمادترین روش‌های غربالگری و تشخیص سرطان سینه در زنان است. در این روش، از اشعه‌ی ایکس با دوز پایین برای تهیه‌ی تصاویری دقیق از بافت داخلی سینهها استفاده میشود. این تصاویر می‌توانند وجود توده‌ها، کلسیفیکاسیون‌ها (رسوبات کلسیم)، یا تغییرات غیرطبیعی در بافت پستان را حتی پیش از بروز علائم بالینی آشکار کنند.
در واقع، ماموگرافی به پزشکان این امکان را می‌دهد که سرطان سینه را قبل از اینکه توده‌ای توسط بیمار لمس شود، شناسایی کنند. این مزیت، فرصتی طلایی برای درمان در مراحل ابتدایی فراهم می‌کند؛ زمانی که هنوز بیماری محدود است و به بافت‌ها یا غدد لنفاوی اطراف سرایت نکرده است.
مراحل انجام ماموگرافی چگونه است؟
- آماده شدن برای ماموگرافی:
وقتی وارد اتاق ماموگرافی می‌شوید، از شما خواسته میشود لباس بالاتنه‌تان را دربیاورید و یک گان مخصوص (لباس نازک بیمارستانی) بپوشید. این کار برای راحتی و دسترسی بهتر به ناحیه سینه انجام میشود. - قرار گرفتن سینه روی دستگاه:
تکنسین ماموگرافی یکی از سینه‌هایتان را روی یک صفحه صاف از دستگاه قرار می‌دهد. سپس یک صفحه‌ی دیگر از بالا می‌آید و سینه را بین این دو صفحه نگه می‌دارد. - اعمال فشار برای تصویربرداری دقیق:
صفحات برای چند ثانیه سینه را فشار می‌دهند. این فشار به گرفتن تصویر واضح‌تر از بافتهای داخل سینه کمک می‌کند. ممکن است کمی اذیت‌کننده باشد، ولی فقط چند ثانیه طول می‌کشد و معمولاً قابل تحمل است. - تکرار برای سینه‌ی دیگر:
همین مراحل برای سینه‌ی دیگر هم انجام میشود تا از هر دو سینه تصویر گرفته شود. - پایان کار:
پس از گرفتن تصاویر، می‌توانید لباس‌تان را بپوشید و معمولاً بلافاصله به کارهای روزمره‌تان برگردید.
نکات قبل از انجام ماموگرافی برای تشخیص سرطان سینه:
- عدم استفاده از دئودورانت یا پودر بدن در روز آزمایش:
در روز انجام ماموگرافی، استفاده از دئودورانت، مام، پودر بدن یا انواع کرم‌های آرایشی در ناحیه زیر بغل و سینه توصیه نمی‌شود. این مواد ممکن است در تصاویر رادیولوژی به صورت لکه‌هایی ظاهر شوند و روند تشخیص را با خطا مواجه سازند. - پوشیدن لباس مناسب و راحت:
بهتر است در روز آزمایش، لباسی دو تکه مانند پیراهن و شلوار به تن داشته باشید تا هنگام انجام ماموگرافی تنها لباس قسمت بالاتنه را خارج کنید. این امر موجب راحتی بیشتر بیمار و سهولت در انجام فرآیند تصویربرداری خواهد شد. - انتخاب زمان مناسب برای انجام ماموگرافی:
در صورت داشتن چرخه‌ی قاعدگی منظم، توصیه میشود زمان انجام ماموگرافی به حدود یک هفته پس از پایان پریود موکول شود. در این دوره، بافت سینهها کمتر حساس بوده و ناراحتی کمتری احساس خواهد شد. - اطلاع‌رسانی درباره داروها و سوابق پزشکی:
چنانچه سابقه ابتلا به سرطان سینه، جراحی در ناحیه سینه یا داشتن ایمپلنت دارید، ضروری است پیش از آغاز تصویربرداری، این موارد را به تکنسین ماموگرافی اطلاع دهید تا اقدامات لازم متناسب با وضعیت شما انجام گیرد. - آرامش خاطر – ماموگرافی فرایندی سریع و قابل تحمل است:
ماموگرافی معمولاً طی چند دقیقه انجام میشود. در طول تصویربرداری، ممکن است برای چند ثانیه احساس فشار در ناحیه سینه وجود داشته باشد، اما این فشار کوتاه‌مدت بوده و اغلب دردناک نیست. - همراه داشتن تصاویر و آزمایش‌های قبلی:
در صورتی که قبلاً آزمایش‌های تصویربرداری مانند ماموگرافی یا سونوگرافی سینه انجام داده‌اید، نسخه یا تصاویر آن‌ها را همراه داشته باشید. این اطلاعات به پزشک معالج کمک می‌کند تا با مقایسه‌ی نتایج قبلی و جدید، ارزیابی دقیق‌تری داشته باشد.
ماموگرافی برای چه کسانی توصیه میشود؟
-
تمامی زنانی که در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان سینه هستند، معمولاً از سن ۴۰ سالگی به بعد باید طبق نظر پزشک، به‌صورت منظم ماموگرافی انجام دهند.
-
زنانی که دارای عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی، چاقی، یا سابقه‌ی درمان با اشعه در قفسه سینه هستند، ممکن است نیاز به غربالگری زودتر و با فواصل زمانی کوتاه‌تر داشته باشند.
چرا ماموگرافی مهم است؟
-
تشخیص زودهنگام سرطان سینه با ماموگرافی، به درمان‌های کمتر تهاجمی و اثربخش‌تر منجر میشود.
-
این روش میتواند تا سال‌ها پیش از بروز علائم واضح، بیماری را آشکار کند.
-
مطالعات نشان داده‌اند که ماموگرافی منظم میتواند به‌طور مؤثری احتمال مرگ در سرطان سینه را کاهش دهد.
نتیجه‌ی ماموگرافی چگونه اعلام میشود؟
نتیجه‌ی ماموگرافی معمولاً تا ۳۰ روز به شما اطلاع داده میشود. اگر خبری دریافت نکردید، حتماً با مرکز تماس بگیرید. فرض نکنید که همه‌چیز طبیعی بوده است.
اگر جواب ماموگرافی غیرطبیعی باشد:
-
ممکن است نیاز باشد عکس‌های تکمیلی یا سونوگرافی بگیرید.
-
گاهی نیاز به نمونه‌برداری (بیوپسی) است تا مشخص شود توده سرطانی است یا نه.
-
این وضعیت معمولاً نگران‌کننده نیست و در بسیاری موارد نتیجه‌ی نهایی مشکلی ندارد.
اگر ماموگرافی طبیعی بود اما توده‌ای احساس کردید:
برخی از انواع سرطان‌های سینه ممکن است در ماموگرافی دیده نشوند. پس حتی با جواب طبیعی، اگر احساس توده یا تغییر داشتید، بلافاصله با پزشک مشورت کنید.
کی باید ماموگرافی را شروع کنیم؟
اگر در معرض خطر متوسط هستید (مثلاً سابقه خانوادگی ندارید یا جهش ژنتیکی خاصی در شما دیده نشده)، معمولاً از سن ۴۰ سالگی باید در مورد غربالگری با پزشک مشورت کنید.
نکته: انجام ماموگرافی قبل از ۴۰ سال برای افراد عادی توصیه نمی‌شود، مگر در موارد خاص.
هر چند وقت یک بار ماموگرافی انجام شود؟
-
برای اکثر زنان با خطر متوسط، هر دو سال یک‌بار ماموگرافی کافی است.
-
بعضی پزشکان پیشنهاد می‌کنند هر سال یک‌بار انجام شود.
-
تعداد دفعات بستگی به شرایط جسمی و ترجیح شخصی شما دارد.
تا چه سنی باید ماموگرافی بدهیم؟
-
اگر بیش از ۷۵ سال دارید و بیماری زمینه‌ای خاصی دارید، شاید دیگر نیازی به ادامه‌ی غربالگری نباشد.
-
اما اگر سالم هستید و امید به زندگی بالای ۱۰ سال دارید، ادامه ماموگرافی مفید است.
تست سرطان سينه در منزل
هرچند تشخیص نهایی سرطان سینه نیازمند آزمایش‌های تصویربرداری دقیق مانند ماموگرافی و بررسی پزشک متخصص است، اما برخی روش‌های ساده و غیرتهاجمی خانگی وجود دارند که می‌توانند به زنان کمک کنند زودتر متوجه تغییرات غیرطبیعی در سینهها شوند. این روش‌ها، بخشی از آگاهی فردی نسبت به وضعیت سلامت بدن خود هستند.
چگونه می‌توان تست خانگی انجام داد؟
در تست خانگی، هدف شناسایی هر نوع تغییر ظاهری یا لمسی در سینه‌هاست. مراحل زیر به شما کمک می‌کند:
-
بررسی ظاهری سینهها در آینه:
در مقابل آینه بایستید و سینه‌های خود را از زوایای مختلف (روبرو، پهلو و بالا) بررسی کنید. به اندازه، شکل، قرینگی، تغییر رنگ پوست یا نوک سینهها دقت کنید. تغییراتی مثل فرورفتگی، قرمزی، پوست پرتقالی، یا برجستگی غیرمعمول میتواند علامت هشدار باشد. -
لمس هر دو سینه:
با استفاده از نوک انگشتان، سینهها را به‌آرامی لمس و فشار دهید. می‌توانید این کار را در حالت ایستاده یا درازکش انجام دهید. به دنبال توده، سفتی، یا ناحیه‌ای با بافت متفاوت بگردید، مخصوصاً در ناحیه‌ی زیربغل که غدد لنفاوی در آنجا قرار دارند. -
بررسی نوک سینهها:
نوک سینهها را از نظر وجود ترشح، پوسته‌پوسته شدن، زخم یا تغییر رنگ بررسی کنید. اگر ترشح خونی یا مایع غیرعادی مشاهده کردید، حتماً با پزشک مشورت کنید.
این تست‌ها چه فایده‌ای دارند؟
-
به شما کمک می‌کنند با ساختار طبیعی سینه‌های خود آشنا شوید.
-
تغییرات غیرمعمول را زودتر متوجه می‌شوید.
-
احساس کنترل و آگاهی بیشتر نسبت به بدن خود پیدا میکنید.
اما یک نکته بسیار مهم در رابطه با معاینه سینه ها :
- تست‌های خانگی، جایگزین ماموگرافی یا سونوگرافی برای تشخیص سرطان سینه نیستند.
- در برخی موارد، توده‌های سرطانی آن‌قدر کوچک یا عمقی هستند که با لمس یا دیدن قابل شناسایی نیستند.
بنابراین حتی اگر در معاینه خانگی مشکلی مشاهده نکردید، همچنان انجام ماموگرافی منظم طبق توصیه پزشک ضروری است.
فیلم آموزشی معاینه پستان در منزل :
به منظور غربالگری و پیشگیری از ابتلا به این سرطان سینه میان خانوم ها فیلم زیر را از یکی از معتبر ترین موسسه های پزشکی تهیه و ترجمه کردیم که مشاهده آن خالی از لطف نیست :
درمان سرطان پستانها در زنان
درمان سرطان سینه زمانی بهترین نتیجه را دارد که بیماری زود تشخیص داده شود. هرچه تومور کوچک‌تر و محدودتر باشد، شانس درمان کامل بیشتر میشود و احتمال نیاز به روش‌های سنگین‌تر کمتر خواهد بود.درمان این بیماری معمولاً با ترکیبی از چند روش انجام میشود. انتخاب نوع درمان بستگی به عوامل مختلفی دارد؛ مانند مرحله‌ی سرطان، نوع سلول‌های سرطانی، سن بیمار، وضعیت سلامت عمومی و حتی نظر شخصی بیمار. در ادامه روش‌های اصلی درمان را به زبان ساده مرور می‌کنیم:
1. جراحی
یکی از رایج‌ترین روش‌ها، عمل جراحی برای برداشتن تومور یا تمام بافت سینه است. دو نوع اصلی جراحی وجود دارد:
-
لامپکتومی (برداشتن فقط تومور): در این روش فقط توده سرطانی و مقدار کمی از بافت اطراف آن برداشته میشود.
-
ماستکتومی (برداشتن کل سینه): در مواردی که سرطان پیشرفته‌تر باشد یا چندین نقطه در سینه درگیر شده باشد، ممکن است کل سینه برداشته شود.
2. شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی با استفاده از داروهایی انجام میشود که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند.
این داروها می‌توانند به‌صورت تزریقی یا قرص خوراکی تجویز شوند و گاهی قبل از جراحی (برای کوچک کردن تومور) یا بعد از آن (برای از بین بردن سلول‌های باقی‌مانده) استفاده می‌شوند.
3. پرتودرمانی (رادیوتراپی)
در این روش، پرتوهای قوی اشعه به ناحیه سینه یا زیربغل تابیده میشود تا سلول‌های سرطانی باقی‌مانده بعد از جراحی از بین بروند. پرتودرمانی معمولاً بدون درد است و در جلسات متعدد انجام میشود.
4. درمان هورمونی یا هدفمند
بسته به نوع سرطان، برخی بیماران به درمان‌های هورمونی یا داروهای هدفمند نیاز دارند:
-
اگر سلول‌های سرطانی به هورمون‌ها حساس باشند (مثلاً هورمون استروژن)، از داروهای ضد هورمونی برای جلوگیری از رشد آن‌ها استفاده میشود.
-
در برخی انواع خاص سرطان، از درمان‌های هدفمند استفاده میشود که فقط به سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند و آسیب کمتری به سلول‌های سالم می‌زنند.
نکته مهم در درمان سرطان پستان:
- نوع درمان برای هر بیمار کاملاً شخصی و متفاوت است.
- پزشک با بررسی دقیق مرحله بیماری، نوع سلول‌های سرطانی، سن، وضعیت هورمونی، سلامت عمومی بدن و حتی ترجیح بیمار تصمیم‌گیری می‌کند.
دیدگاهتان را بنویسید